سال نو در پاي سفره هفت سين با برداشتن قرآن، تلاوت و بوسيدن آن آغاز ميشود و اعتبار و رسميت پيدا ميکند.
آداب و رسوم هر ملت، بيانگر انديشه و اعتقادات آن ملت است. با نگاه و مطالعه در رسوم يک ملت ميتوان به پشتوانه فکري و اعتقادي آنها پي برد.
با ظهور اسلام در جامعه ايراني و حضور آن در زندگي مردم، بسياري از رسمهاي ايراني، رنگ و بوي قرآني به خود گرفت. قرآن به عنوان با برکتترين و مقدسترين کتاب الهي و نيز به عنوان سازنده، جهت دهنده و اصلاح کننده همه رفتارها، آئين ها و سنتهاي مردمي در اغلب آئينها و رسومات ايرانيان حضور يافته و فضاي بسياري از اين رسمها را قرآني کرده است.
با مطالعه در فرهنگ عاميانه مردم ايران در مييابيم که به خاطر علاقه فراوان ايرانيان به قرآن کريم، بسياري از آئينها و رسمهاي ايراني، با حضور قرآن انجام شده و ميشود. اين حضور به شکلهاي گوناگوني انجام ميگيرد. در بعضي آئينها، حضور نسخهاي از قرآن در آن مراسم، ضروري و اجتنابناپذير است و در برخي ديگر از مراسم ها، تلاوت آياتي چند از قرآن کريم يا گشودن و نگريستن و تفأل به قرآن جزء برنامههاي اصلي است.
قرآن و عيد نوروز
تحويل سال نو و عيد باستاني نوروز که نزد ايرانيان از جايگاه ويژهاي برخوردار و از ديرباز در ميان مردم ايران حضور داشته است با ظهور اسلام و تأييد پيشوايان ديني مواجه شد، زيرا بناي پيشوايان ديني ما در محو يا اثبات سنتها اين بود که سنتهاي پسنديده و سازگار با مفاهيم ديني را تأييد ميکردند و سنتهاي جاهلي و ناپسند را مردود ميشمردند.
با تائيد پيشوايان ديني نوروز ايراني به رسمي ايراني - اسلامي تبديل شد. سنت هاي نيک گذشته با آموزههاي ديني قرين گشت و آموزههاي نو به زيبايي و غناي بيشتر آن ياري رساند.
يکي از سنتهاي نيکو که در گذشته و امروز در اقوام مختلف ايراني مرسوم بوده و هست، حضور قرآن کريم در آئين هاي نوروزي است و طبق رسم ايرانيان مسلمان، سفرههاي هفت سين به برکت دعاي سال نو و خواندن قرآن نوراني ميشود، زيرا قرآن نشانه استواري، ايمان و زينت بخش سفره نوروزي مسلمين است که پس از تحويل سال همه آن را بوسيده و چند آيهاي براي تبرک ميخوانند.
اضطراب لحظه آغاز سال نو اضطرابي است که از دوران نوجواني، هر سال يک بار آن را تجربه کردهايم؛ فرصتي براي محاسبه، فرصتي براي جبران، فرصتي براي برنامهريزي و شروعي دوباره و خلاصه فرصتي اميدبخش، اما حضور قرآن به عنوان مهمترين جزء سفره هفت سين ايراني در مناسبترين و در دسترسترين جاي سفره قرار ميگيرد.
قرآن در اينجا است تا همراهي کند، آرامش ببخشد و هدايتگر باشد، زيرا قرآن ثقل اعظم و جلوه اي از عظمت و حکمت خالق يکتاست و در اينجاست تا به مراسم تحويل سال و تمام وقايع آن معنا دهد. به راستي عجب سفره پررمز و رازي است اين سفره هفت سين و اين آئين آغازين سال جديد.
پول عيدي لاي قرآن
بعضي از بزرگترهاي متدين مقداري پول لاي قرآن خود ميگذارند و هنگام عيدي دادن نوروز قرآن را گشوده و پول را از لاي قرآن بيرون آورده و به کوچکترها ميدهند. اين کار براي آموزش ايجاد ارتباط بهتر و بيشتر با قرآن کريم است و از اين راه براي پولهاي عيدي، تبرکجويي ميکنند.
لذا قرآن از ارکان ثابت سفره هفت سين ايراني است که با سين شروع نميشود، ولي بدون آن نيز هرگز سفره هفت سين کامل نميشود و اعتبار و معني پيدا نميکند. سال نو در پاي سفره هفتسين با برداشتن قرآن، تلاوت و بوسيدن آن آغاز ميشود و اعتبار و رسميت مييابد.
هفت سوره قرآن کريم با «س» شروع ميشوند
از ميان 114 سوره قرآن کريم، «هفت» سوره با حرف «سين» آغاز شده و با سلام و درود به بندگان و ايامي خاص، بشارتهايي به صالحان داده شده است. در واقع کلام الله مجيد نيز هفت سين دارد. نام اين سورههاي نوراني از اين قرار است؛ «اسراء»، «حديد»، «حشر»، «صف»، «اعلي»، «معارج» و «نور». انگار در تاريخ اسلام و ايران بسياري از چيزها به هم ربط دارند!
همچنين «هفت» آيه از قرآن کريم با «سلام» و حرف «سين» شروع ميشود و لذا بسيار بجاست که هنگام تحويل سال آنها را قرائت کنيم.
هفت سين آيههاي سلام قرآن عبارتند از:
«سَلاَمٌ عَلَيْکُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَي الدَّارِ»(آيه 24 سوره رعد)
«سَلَامٌ قَوْلًا مِن رَّبٍّ رَّحِيمٍ»(آيه 58 سوره يس)
«سَلَامٌ عَلَي نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ»(آيه 79 سوره صافات)
«سَلَامٌ عَلَي إِبْرَاهِيمَ»(آيه 109 سوره صافات)
«سَلَامٌ عَلَي مُوسَي وَهَارُونَ»(آيه 120 سوره صافات)
«سَلَامٌ عَلَي إِلْ يَاسِينَ»(آيه 130 سوره صافات)
«سَلَامٌ هِيَ حَتَّي مَطْلَعِ الْفَجْرِ»(آيه 5 سوره قدر)
بسياري از بزرگان سفارش کردهاند که در هنگام تحويل سال جديد به ياد خداوند متعال و سپاسگزار نعمتهاي بيشماري که به مخلوقاتش ارزاني داشته، باشيم و چه زيباست که پاي سفره هفت سين به تلاوت «هفت» سوره نوراني قرآن مجيد بپردازيم تا سال جديدي که پيش رو داريم با برکت و الطاف الهي همراه باشد.