توصيف حضرت آيت الله جوادي عاملي از مرحوم آيت الله هاشمي رفسنجاني

حضرت آيت‌الله جوادي آملي در اين گفتار بسيار عميق، توصيفي از آيت‌الله هاشمي رفسنجاني به عمل آوردند که تمام ابعاد حيات علمي، مبارزاتي، مديريتي و صبر و تحمل فوق‌العاده آن فقيه مجاهد را مي‌نماياند. 

ما در آستانه چهلمين روز درگذشت مرحوم آيت‌الله هاشمي رفسنجاني هستيم. شما در پيام بسيار زيبايتان فرموديد که صحابي صالح و صابر و صادق استوانه انقلاب اسلامي و امين امت. با اين سه صفت مرحوم آقاي هاشمي را تعريف کرديد و توصيف کرديد. متاسفانه درباره آقاي هاشمي به هر حال دو اصل باعث شده شخصيت علمي و عملي ايشان ناشناخته بماند به خصوص براي نسل جوان ما. يکي کينه توزيها و کينه ورزي‌هايي که به خصوص در سالهاي اخير اتفاق افتاد و يکي هم حجاب معاصرت باعث شد مردم و به خصوص نسل جوان ما و شايد به صورت اخص در حوزه‌هاي علميه آقاي هاشمي خيلي شناخته نشد، هم جايگاه علمي ايشان هم شخصيت عملي ايشان شناخته نشد. حضرت عالي جزء ياران رديف اول حضرت امام رضوان‌الله تعالي عليه بوديد و به همين دليل، شناخت درستي از مرحوم آقاي هاشمي داشتيد و داريد. قطعاً بيانات حضرت عالي در اين جلسه مي‌تواند محور بسياري از پژوهش‌ها قرار بگيرد، هم به گونه‌اي حجاب را از چهره اين شخصيت محبوب و مظلوم بگيرد، هم اينکه براي آيندگان و خود ما يک راهي باشد تا بتوانيم بهتر درباره ايشان و انديشه‌هايشان تحقيق کنيم و پژوهش بکنيم. مجدداً از اين که اين فرصت را به ما داديد تشکر مي‌کنم.

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم، بسم‌الله الرحمن الرحيم. بنده هم مقدم شمارا گرامي مي‌دارم و گزارش جامع و نافعي که ارائه فرموديد بسيار اميدبخش بود. دهه مبارکه فجر را که آغاز شده به همه امت اسلامي و شما بزرگواران تهنيت عرض مي‌کنيم و از ذات اقدس اله مسئلت مي‌کنيم روح مطهر امام و شهدا را با اوليايش محشور فرمايد و روح بزرگوار آيت‌الله هاشمي رفسنجاني را با اولياي خودش محشور فرمايد، و عزيزان شهداي آتشنشاني را هم با شهداي کربلا محشور فرمايد. به امت اسلامي سعادت و سيادت مرحمت فرمايد و به شما بزرگواراني که در نشريه تلاش و کوشش مي‌کنيد سعي شما مشکور باشد. 

در جامعه ما، برکات فراوان هست. اختلاف يک وسيله رحمت است که اختلاف امتي رحمه، ما بايد تلاش و کوشش بکنيم اين اختلاف را نظير اختلاف ليل و نهار بدانيم که از آن بهره بگيريم. نه اينکه خداي نکرده اختلاف را با مخالفت تبديل کنيم، مخالفت را به معاندت تبديل کنيم، آن دو امر مخالفت و معاندت براي برون مرزي‌ها است، ما در داخله خود اين اختلاف را که بحث به ظاهر اختلاف است، بايد به صورت فرصت تبديل بکنيم. سرش اين است که اختلاف گاهي زمينه رحمت و برکت است. الان ما يک ترازويي که داشته باشيم، ترازو سالم باشد، اين دو تا کفه اگر همسان نباشند هميشه اختلاف دارند. اين اختلاف يک اختلاف مقدسي است. ميزان ترازو يک شاهيني دارد، اين نشان مي‌دهد دو کفه دارد، در يک کفه وزن مي‌گذارند، در يک کفه موزون، مثلاً سنگ مي‌گذارند در يک کفه به نام وزن، در کفه ديگر نان مي‌گذارند به نام موزون. اين‌ها اگر چنانکه در يک مسير حرکت نکنند با هم اختلاف دارند و اين اختلافشان حق است. يعني اگر سنگ سنگين‌تر باشد، نان سبک‌تر باشد، اين کفه سنگ همراه اين نمي‌آيد. و حق هم بااوست، تو بايد هم وزن من باشي، اين نشانه ظلم است، اين عدل نيست. تو بايد به همين اندازه باشي. يک نان ديگر بايد اضافه بکنند که با وزن تمام بشود، باهم مي‌رويم بالا. و اگر موزون سنگين‌تر از سنگ باشد، اين موزون همراه اين نمي‌آيد اين سنگ مي‌رود بالا، اين همينجا هست، با شما نمي‌آيم هماهنگي نمي‌کنم برابر نيستيم. بنابراين اختلافي که بين وزن و موزون يک ترازو هست اين اختلاف مقدس است، چون هر دو حرفشان اين است، اينکه فرمود اختلاف امتي رحمه اين اختلاف است. ما مي‌توانيم اختلاف نظر رابه اين صورت در بياوريم و اين دو تا شرط دارد. يکي اينکه نگوييم من اين کار را کردم، يکي اينکه نگوييم تو عرضه نداشتي اين کار را بکني هر دو تايش نقص است. ما وقتي يک ميزاني داريم ميزاني از قسط و اين ميزان يک اختلافي دارد، اين اختلاف صددرصد حق است، اين اختلافي است که هيچ کس نمي‌تواند بگويد اين‌ها چرا با هم نمي‌سازند. اگر سنگ بيشتر از نان باشد، اين کفه مي‌رود بالا اين مي‌گويد نمي‌آيم حق با اين است، اگر نان بيشتر از سنگ است، اين کفه مي‌رود بالا، اين مي‌گويد نمي‌آيم حق هم بااو است، چون هر دو مي‌خواهند عدل برقرار باشد. ما يک چنين اختلافي مي‌توانيم داشته باشيم. دو چيز مانع اين است که اين اختلاف صددرصد حق و مقدس و منزه را تيره ‌کند. يکي اينکه من اينم، يکي اينکه تو آني، خوب ما راه داريم. اختلاف امتي رحمه، در بخش پاياني سوره مبارکه هود دارد به اينکه خداي سبحان اين‌ها را آفريد، خلق نکرد مگر رحمه و لايزالون مختلفين الا ما رحم ربک و لذلک خلقهم، اين لذلک را بعضي زدند به اختلاف، البته لذلک باز لرحمه است، و مختلف فيه الي الذين کذا و خلق کرد لرحمه و لا يزالون مختلفين الا من رحمه‌الله و لذلک خلقهم، اين بخش پاياني سوره مبارک هود دارد، همه اختلاف دارند مگر آن‌هايي که مورد عنايت حق هستند و لذلک خلقهم، اين و لذلک را برخي‌ها زدند به اختلاف، ولي حق اين است که اين لذلک به رحمت بر مي‌گردد نه به اختلاف. پس آن اختلاف هم اختلاف رحماني خواهد بود. ما مي‌توانيم اين کار را بکنيم. والا خداي نکرده اين اختلاف و مخالفت تبديل مي‌شود در قدم اول به معاندت، تبديل مي‌شود در قدم دوم، نظام فروپاشي احساس مي‌کند و تجربه مي‌کند در قدم سوم.

يک بيان نوراني است امير عليه السلام دارد در نهج البلاغه، نامه‌اي نوشته براي کسي، در نامه نوشته فعلم بدان که در تمام امت پيغمبر ليس في امته صلي‌الله عليه و سلم رجل احرث وحدت‌ها مني فرمود در تمام امت اسلامي آمار بگيريد هيچ کس به اندازه علي مردم را به وحدت دعوت نمي‌کند. چون من مي‌دانم اثر اختلاف چيست، آن وقت از سنت الهي خبر داد، نه از تاريخ، يک وقت کسي است تجربه تاريخي دارد، هر کس اختلاف کرد مشکل ديد، بله يک تجربه تاريخي است، يا کم يا زياد. اما وجود مبارک حضرت امير الي الابد خبر داد، ابد که تجربه تاريخي نيست. فرمود ان‌الله سبحانه و تعالي لم يوتي احداً و فرقه خير من مضي و لا من بقي، اين از سنت الهي خبر داد نه از تاريخ، فرمود در گذشته از زمان آدم تا الان، در آينده از الان تا قيامت هيچ امتي با اختلاف خير نمي‌بيند، چون خير به دست خداست، خدا به وحدت دعوت کرده است. ان‌الله سبحانه تعالي لم يوتي احدا و فرقه خير من مضي و لا من بقي، بنابراين ما با شرح صدر که اين آقا در همين حد است، من هم اگر بودم همينجور فکر مي‌کردم. با شرح صدر مي‌توانيم اختلاف را اختلاف نگه داريم، نگذاريم به مخالفت تبديل بشود وگرنه به معاندت تبديل مي‌شود، سر از معاندت در مي‌آورد مي‌شود اربا اربا، اين اصل اول، اصل دوم امام رضوان‌الله تعالي عليه اين معنا را خوب - استاد همه ما بود، خوب درک کرد و همه موارد را به جا پياده کرد - اين عناويني که ما براي مرحوم آيت‌الله هاشمي گفتيم اين يک تعارفي نبود ما شهريور سال هزار و سيصد سي و چهار بود که وارد قم شديم، اولين برخورد ما با مرحوم آيت‌الله هاشمي درس امام رضوان‌الله عليه بود. ايشان اينجا به عنوان يک طلبه فاضل درس امام شرکت مي‌کرد.  ادامه مطلب...